In deze week

• Je bent 23 weken zwanger en je baby is zo groot als een grapefruit
• Je voelt vaak duidelijke schopjes en gedraai
• Rugpijn, bandenpijn, harde buiken en kortademigheid kunnen voorkomen
• Je denkt misschien meer na over geboorteplan, kraamzorg en verlof

Je bent 23 weken zwanger. Je buik is nu niet meer te missen en je baby laat zich vaak duidelijk voelen. Schopjes, gerol, gedraai – soms heel lief, soms zo stevig dat je er even van opschrikt.

Je zit nog steeds in het tweede trimester, maar het derde trimester komt langzaam in zicht. Misschien voel je je fysiek best oké, misschien merk je dat je sneller moe bent, rugpijn krijgt of vaker last hebt van harde buiken. Ondertussen draait je hoofd overuren met alles wat geregeld, bedacht en gevoeld moet worden.

Je baby in week 23 van je zwangerschap

Je baby is nu ongeveer zo groot als een grapefruit. Klein als je het zo hoort, maar al met een heel eigen ritme en gedrag.

In week 23:

• Groeit je baby verder in lengte en gewicht – er komt steeds meer vet onder de huid
• Worden spieren en botten sterker, waardoor de bewegingen krachtiger en beter voelbaar zijn
• Beweegt je baby veel: schoppen, draaien, strekken, hikken – soms voel je zelfs ritmische hikjes
• Oefent je baby met slikken en “ademhalen” van vruchtwater
• Zijn de smaakpapillen actief – via het vruchtwater kan je baby subtiele smaakjes proeven
• Worden de zintuigen verfijnd: je baby kan reageren op geluiden, jouw stem en aanraking aan je buik
• De huid is nog bedekt met vernix (witte, vettige huidsmeer) en lanugo (donshaartjes), als bescherming in het vruchtwater

Er is nog genoeg ruimte om te bewegen, dus je baby kan alle kanten op. Dat betekent voor jou: bewegingen op allerlei onverwachte plekken in je buik.

Jij bij 23 weken zwanger

Je lichaam

Bij 23 weken zwanger ontkom je niet meer aan het “zichtbaar zwanger zijn”:

• Je buik is duidelijk rond en groeit gestaag
• Je voelt je baby vaak meerdere keren per dag bewegen
• Je kunt overdag redelijk energie hebben, maar ‘s avonds opeens compleet leeg zijn
• Rugpijn kan opspelen door je veranderde houding
• Bandenpijn – een stekend of trekkend gevoel in je liezen of zijkant van je buik – komt vaker voor, zeker bij plots opstaan of draaien
• Je kunt sneller buiten adem zijn bij traplopen, fietsen of inspanning
• Je darmen kunnen nog steeds traag werken: opgeblazen gevoel, winderigheid, verstopping
• Brandend maagzuur kan je plagen, vooral na grote of vette maaltijden

Je baarmoeder komt steeds hoger te liggen; je organen maken letterlijk plaats voor je baby. Geen wonder dat alles drukker, voller en soms ongemakkelijk aanvoelt.

Harde buiken

Rond deze tijd kun je ook harde buiken gaan merken:

• Je buik voelt dan ineens heel hard en strak, meestal een paar seconden tot een minuut
• Soms is het niet pijnlijk, alleen gespannen; soms voelt het wat ongemakkelijk

Harde buiken kunnen ontstaan door:

• drukte, stress
• veel lopen of tillen
• een volle blaas

Af en toe een harde buik is meestal normaal. Maar bij pijnlijke, regelmatige harde buiken is het belangrijk om contact op te nemen met je verloskundige.

Symptomen bij 23 weken zwanger

Veelvoorkomende klachten

Rond 23 weken zwanger kun je (een deel van) het volgende ervaren:

• Rugpijn of zeurende onderrug
• Bandenpijn bij bewegen, opstaan, draaien, hoesten
• Opgeblazen buik, winderigheid, verstopping
• Brandend maagzuur of zuur oprispen
• Kortademigheid bij inspanning
• Harde buiken, zeker na drukke dagen
• Verstopte neus, snurken, gevoeliger slijmvliezen
• Zwaardere, gevoelige borsten
• Soms beenkrampen (vooral ‘s nachts)

Het ene lichaam reageert heftig, het andere relatief mild. Als jij weinig klachten hebt, betekent dat niet dat je “minder zwanger” bent.

Wanneer bel je de verloskundige / huisarts?

Neem contact op met je verloskundige of huisarts als je:

• Hevig bloedverlies hebt (helderrood, vergelijkbaar met of meer dan een flinke menstruatie)
• Bloedverlies hebt samen met hevige buikpijn of krampen
• Regelmatige, pijnlijke harde buiken hebt (bijvoorbeeld elke paar minuten)
• Aanhoudende, hevige buik- of rugpijn hebt die niet als bandenpijn voelt
• Plotseling veel vocht vasthoudt, ernstige hoofdpijn krijgt of sterretjes ziet
• Zo veel moet braken dat je bijna niets binnenhoudt en weinig plast
• Koorts hebt of je je erg ziek voelt
• Gewoon denkt: “Dit klopt niet, ik vertrouw het niet.”

Twijfel je? Neem dan altijd contact op met je verloskundige of huisarts. Dit artikel vervangt geen medisch advies.

Emoties & mindset in week 23

Mentaal kan week 23 best intens zijn:

• Je voelt je baby duidelijk en vaak bewegen – dat geeft verbondenheid én soms onrust als je een tijdje minder voelt
• Je bent al over de helft, dus de bevalling en kraamtijd komen dichterbij in je gedachten
• Misschien begin je aan een geboorteplan of denk je na over waar en met wie je wilt bevallen
• Werk, geld, opvang, relatie, familie – alles krijgt een extra laagje “en straks met baby…”
• Je kunt je trots voelen op je buik én tegelijkertijd onzeker over je uiterlijk of gewicht

Je hoeft niet alle antwoorden nu al te hebben. Het is normaal als je de ene dag denkt “ik heb er zin in” en de volgende dag “help, hoe ga ik dit doen?”.

Tips voor week 23 van je zwangerschap

Voor je lichaam

Wat kan je lijf nu helpen:

• Blijf foliumzuur slikken (en eventuele andere supplementen volgens het advies van je zorgverlener).
• Eet regelmatig en gevarieerd:
  • groente, fruit, volkoren producten
  • eiwitten (peulvruchten, zuivel, vlees/vis of vleesvervangers)
  • gezonde vetten (noten, zaden, plantaardige olie)
• Drink voldoende water of kruidenthee – helpt tegen hoofdpijn, duizeligheid en verstopping.
• Zorg voor genoeg vezels (volkoren, groente, fruit, peulvruchten) om je darmen te ondersteunen.
• Probeer brandend maagzuur te verminderen door:
  • kleinere porties te eten
  • niet te zwaar of te laat te eten
  • pittig, vet of sterk gekruid eten te beperken als je merkt dat je daar last van hebt
  • je bovenlichaam iets hoger te leggen tijdens het slapen
• Neem rug- en bandenpijn serieus:
  • let op je houding (niet “hangen” in je onderrug)
  • verdeel je gewicht goed over beide benen
  • gebruik eventueel een buikband of stevige, comfortabele leggings
  • slaap op je zij met een kussen tussen je knieën

Twijfel je over lichamelijke klachten of medicatie? Overleg altijd met je verloskundige of huisarts.

Voor je hoofd (mentale gezondheid)

Ook je hoofd mag je goed verzorgen:

• Sta stil bij hoe ver je al bent: 23 weken – dat is echt een lange weg die je al hebt afgelegd.
• Praat met je partner over je zorgen en wensen rondom bevalling en kraamtijd. Je hoeft het niet alleen te bedenken.
• Schrijf je vragen en angsten op voor je volgende controle – dan hoef je ze niet allemaal in je hoofd te bewaren.
• Plan bewust momenten waarop je niet over zwangerschap hoeft na te denken: serie, boek, hobby, vriend(in), natuur.
• Merk je veel angst, somberheid of paniek, of voelt alles heel zwaar? Bespreek dit met je verloskundige of huisarts – er is meer steun mogelijk dan je misschien denkt.

Mini-checklist voor week 23

• Neem dagelijks foliumzuur (indien geadviseerd)
• Noteer de datum van je volgende verloskundige afspraak
• Schrijf je vragen, klachten en zorgen op
• Begin voorzichtig met ideeën voor je geboorteplan (wat geeft jou een veilig gevoel?)
• Plan elke dag minstens één moment waarop je écht niets hoeft

Je partner in week 23

Voor je partner wordt je zwangerschap steeds zichtbaarder én voelbaarder – schopjes, een grote buik, gesprekken over bevalling en kraamtijd.

Wat je partner kan doen:

• Vragen: “Hoe gaat het echt met je?” – en dan ook luisteren naar het eerlijke antwoord
• Erkenning geven voor je klachten: rug, harde buiken, moeheid, kortademigheid
• Praktische dingen oppakken: koken, schoonmaken, boodschappen, administratie, dingen uitzoeken over babyspullen of opvang
• Samen met jou praten over geboorte en kraamtijd: wie wil je erbij, wat geeft jou rust, wat vinden jullie belangrijk?
• Momenten van verbinding creëren: samen naar schopjes voelen, hand op je buik, samen naar echo-foto’s kijken, samen dromen én samen klagen als het zwaar is

Zwanger zijn doe jij met je lijf, maar de weg naar ouderschap is van jullie samen.

Veelgestelde vragen over 23 weken zwanger

Ik heb vaker harde buiken. Is dat normaal bij 23 weken?
Af en toe een harde buik, vooral na inspanning, drukte of stress, komt vaak voor. Maar bij pijnlijke, regelmatige harde buiken (bijvoorbeeld elke paar minuten) is het belangrijk om je verloskundige te bellen.

Ik voel mijn baby soms een paar uur niet. Moet ik me zorgen maken?
Rond 23 weken kan het nog normaal zijn dat je de ene dag meer en de andere dag minder voelt. Je baby slaapt ook veel. Maar als je het gevoel hebt dat het anders is dan normaal voor jou, of je baby langere tijd helemaal niet voelt terwijl je dat eerder wel deed: neem contact op met je verloskundige.

Mag ik nog sporten als ik 23 weken zwanger ben?
In de meeste gevallen wel. Vaak kun je doorgaan met wat je gewend was, zolang je je goed voelt en geen extreem zware of risicovolle sporten doet. Twijfel je of heb je medische bijzonderheden? Overleg dan met je verloskundige of huisarts.

Is seks veilig bij 23 weken zwangerschap?
In een ongecompliceerde zwangerschap is seks meestal veilig. Je baby ligt goed beschermd in de baarmoeder. Heb je bloedverlies, pijn of is er medisch iets bijzonders? Bespreek dit dan met je verloskundige of huisarts.

Mijn buik lijkt de ene dag veel groter dan de andere. Kan dat?
Ja, dat kan. Je darmen, hoeveel je gedronken/gegeten hebt en wat vocht vasthouden kunnen allemaal invloed hebben op hoe groot je buik op een dag lijkt.

Hoe gaat het verder na 23 weken zwanger?

Na 23 weken zwanger:

• groeit je baby verder richting kleine meloen-formaat rond 24 weken
• kunnen de bewegingen nog krachtiger en zichtbaarder worden aan de buitenkant
• schuif je verder richting het einde van het tweede trimester
• ga je misschien actiever aan de slag met:
  • je geboorteplan
  • kraamzorg (als je dat nog niet geregeld hebt)
  • praktische dingen zoals babyuitzet, kinderwagen, bedje, autostoel

Lees verder:

• Vorige week: 22 weken zwanger
• Volgende week: 24 weken zwanger
• Je zit nu in de 6e maand van je zwangerschap: 6 maanden zwanger

Hoe je je nu ook voelt – sterk, moe, blij, overweldigd of alles door elkaar – je bent alweer een week dichter bij je baby.